અબ્દુલ કલામ નું જીવનચરિત્ર | ડૉક્ટર અબ્દુલ કલામ નિબંધ

વૈજ્ઞાનિક જગતની એક મહાન પ્રતિભાએ રાષ્ટ્રની પ્રગતિ, આર્થિક સમૃદ્ધિ અને સલામતીની દ્રષ્ટિએ રાષ્ટ્ર ને મજબૂત બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે, જે આપણા દેશની છે. તે પ્રતિભાનું નામ છે. મિસાઇલ મેન અબુલ પાકિર જૈનુલાબદ્દીન અબ્દુલ કલામજી {ડૉ.. એપીજે અબ્દુલ કલામજી} છે. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ પદને સુશોભિત કરી ચુકેલા આ પરમાણુ વૈજ્ઞાનિકને તેમના યોગદાન બદલ ભારતભરમાં આદર અને ગૌરવ સાથે યાદ કરવામાં આવે છે. તેઓ એક  આદર્શ માનવી પણ હતા

ડૉ. એ પી જે અબ્દુલ કલામનો જીવન ૫રિચય (abdul kalam biography in gujarati):-

અવુલ પાકિર જૈનુલાબદ્દીન અબ્દુલ કલામનો જન્મ ૧૫ ઓક્ટોબર ૧૯૩૧ ના રોજ તમિલનાડુના રામેશ્વરમમાં એક મુસ્લિમ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા જૈનુલાબદ્દીન એક નાવિક હતા અને માતા અશિઅમ્મા ગૃહિણી હતા. માતાપિતાના ગુણો અને મૂલ્યોનો બાળપણથી જ તેમના પર પ્રભાવ હતો. પિતા પાસેથી પ્રામાણિકતા અને સ્વ-શિસ્તની ભાવના, અને માતા પાસેથી ભગવાનમાં વિશ્વાસ અને કરુણા ના ગુણો પ્રાપ્ત થયા. આ તેમના જીવનની સર્જનાત્મકતા માટે પ્રેરણા બની હતી. તેમના પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ સારી નહોતી, તેથી તેમણે નાનપણથી જ કામ કરવું પડ્યું. બાળક અવસ્થામાં કલામ તેમના પિતાને આર્થિક મદદ કરવા માટે શાળા પછીના સમયમાં અખબાર વેચવાનું કામ કરતા હતા.

એપીજે અબ્દુલ કલામ

ડૉ. એ પી જે અબ્દુલ કલામનું શિક્ષણ:- 

તેમના શાળાના દિવસો દરમિયાન ડો. અબ્દુલ કલામ ભણવામાં સામાન્ય હતા પરંતુ હંમેશાં કંઇક નવું શીખવા માટે તૈયાર અને તત્પર રહેતા. તેમને ભણવાની ભૂખ હતી અને તે કલાકો સુધી ભણવામાં ધ્યાન આપતા હતા. તેમણે સ્કૂલનું શિક્ષણ રામાનાથપુરમ શ્વાર્ટઝ મેટ્રિક્યુલેશન સ્કૂલમાંથી કર્યું અને ત્યારબાદ સેન્ટ જોસેફ કોલેજમાં, તિરુચિરાપલ્લીમાં અભ્યાસ કર્યો, જ્યાંથી તેમણે 1954 માં ભૌતિકશાસ્ત્રમાં સ્નાતક થયા. ત્યારબાદ વર્ષ 1955 માં તેઓ મદ્રાસ ગયા જ્યાંથી તેમણે એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યો. વર્ષ 1960 માં કલામે મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજીમાંથી એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો.તેના પિતા તેમને કલેક્ટર બનાવવા માંગતા હતા, પરંતુ કલામને ખગોળશાસ્ત્રમાં રસ હતો. નાનપણથી જ તે આકાશમાં ઉડતા પક્ષીઓનાં રહસ્યો વિશે ઉત્સુક હતા.

વિદ્યાર્થી જીવનમાં તેઓ તેમના શિક્ષકોથી ખૂબ જ પ્રભાવિત હતા. તેમને તેમના હાઇસ્કૂલના શિક્ષક અયદુરાઇ સોલોમન સાથે વિશેષ લગાવ હતો; કેમ કે સોલોમન  વિદ્યાર્થીઓમાં રહેલી શક્યતાઓ, તેમની ક્ષમતાઓ અને શક્તિને જાણી લેતા હતા, અને તેને વઘારવા માટે પ્રોત્સાહન આ૫તા હતા.

ડૉ. એ પી જે અબ્દુલ કલામનું વેજ્ઞાનિક ૫રિચય:-

મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજીમાંથી એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા પછી, કલામ એક વૈજ્ઞાનિક તરીકે સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (Defence Research and Development Organisation-ડીઆરડીઓ) માં જોડાયા. ડૉ. કલામે ભારતીય સૈન્ય માટે નાના હેલિકોપ્ટરની રચના કરીને તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. ૫રંતુ ડૉ. કલામને ડીઆરડીઓમાં કામ કરતાં સંતોષ નહોતો મળી રહ્યો. ડૉ. કલામ પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ દ્વારા રચિત ભારતીય અવકાશ સંશોધન સમિતિના સભ્ય પણ હતા. આ સમય દરમિયાન તેમને પ્રખ્યાત અવકાશ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. વિક્રમ સારાભાઇ સાથે કામ કરવાની તક મળી. તેમની બદલી ભારતીય અંતરિક્ષ સંશોધન સંસ્થા (ઈસરો) માં 1969 માં થઈ હતી. અહીં તેમને ભારતના ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહન પ્રોજેક્ટના નિયામક તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રોજેક્ટની સફળતાના પરિણામ રૂપે, ભારતનો પ્રથમ ઉપગ્રહ ‘રોહિણી’ વર્ષ 1980 માં પૃથ્વીની કક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યો હતો. ઇસરોમાં જોડાવાનું એ ડૉ.કલામની કારકિર્દીનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ વળાંક હતો અને જ્યારે તેમણે સેટેલાઇટ લોન્ચ વાહન પ્રોજેક્ટ પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે તેમને લાગ્યું કે જાણે તે વિચાર કરે છે તેવું જ તે કરી રહ્યું છે.

૧૯૬૩-૬૪ દરમિયાન, તેમણે યુએસ સ્પેસ સંસ્થા નાસાની પણ મુલાકાત લીધી. પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક રાજા રમન્ના, જેમની દેખરેખ હેઠળ ભારતે પ્રથમ પરમાણુ પરિક્ષણ કર્યુ, તેમણે કલામને ૧૯૭૪ માં પોખરણ ખાતે પરમાણુ પરીક્ષણ જોવા માટે આમંત્રણ પણ આપ્યું.

૭૦ અને ૮૦ના દાયકામાં,ડૉ. અબ્દુલ કલામ તેમની કૃતિઓ અને સફળતાથી ભારતમાં ખૂબ પ્રખ્યાત થયા અને તેમને દેશના સર્વશ્રેષ્ઠ વેજ્ઞાનિકોમાં સ્થાન મળ્યું. તેમની પ્રસિદ્ધિ એટલી વધી ગઈ હતી કે તત્કાલીન વડા પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીએ તેમને તેમના પ્રધાનમંડળની મંજૂરી વિના કેટલાક ગુપ્ત પ્રોજેક્ટ્સ પર કામ કરવાની છૂટ આપી હતી.

ભારત સરકારે મહત્વાકાંક્ષી ‘ઇન્ટિગ્રેટેડ ગાઇડેડ મિસાઇલ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ’ ડૉ.કલામની દેખરેખ હેઠળ શરૂ કર્યો. તેઓ આ પ્રોજેક્ટના મુખ્ય કાર્યકારી હતા. આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા દેશને અગ્નિ અને પૃથ્વી જેવી મિસાઇલો આપવામાં આવી છે.

abdul kalam in gujarati

જુલાઇ ૧૯૯૨ થી ડિસેમ્બર ૧૯૯૯ સુધી, ડૉ. કલામ વડા પ્રધાનના વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર અને સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (ડીઆરડીઓ) ના સચિવ હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતે તેની બીજી પરમાણુ પરીક્ષણ હાથ ધરી હતી. તેમાં તેમણે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. ડૉ.કલામ આર.ચિદમ્બરમની સાથે આ પ્રોજેક્ટના સંયોજક હતા. આ સમય દરમિયાન મળેલ મીડિયા કવરેજે  તેમને દેશના મહાન પરમાણુ વૈજ્ઞાિક બનાવી દીઘા.

૧૯૯૮ માં, ડૉ. કલામ, હદય ચિકિત્સક સોમા રાજુ સાથે મળી ઓછા ખર્ચે કોરોનરી સ્ટેન્ટ વિકસાવી. તેનું નામ ‘કલામ-રાજુ સ્ટેન્ટ’ હતું.

ડૉ. એ પી જે અબ્દુલ કલામ ભારતના રાષ્ટ્ર૫તિ તરીકે:-

સંરક્ષણ વૈજ્ઞાનિક તરીકે તેમની સિદ્ધિઓ અને ખ્યાતિને ધ્યાનમાં રાખીને, એન. ડી. એ. ગઠબંધન સરકારે તેમને વર્ષ ૨૦૦૨ માં રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવ્યા. તેમણે પોતાના હરીફ લક્ષ્મી સહગલને મોટા અંતરથી હરાવ્યા અને ૨૫ જુલાઈ ૨૦૦૨ ના રોજ ભારતના ૧૧ મા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા. ડૉ.  અબ્દુલ કલામ દેશના એવા ત્રીજા રાષ્ટ્રપતિ હતા કે જેમને રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પહેલા જ ભારત રત્નથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આ અગાઉ ડૉ.રાધાકૃષ્ણન અને ડૉ.જકીર હુસેનને રાષ્ટ્રપતિ બનતા પહેલા ‘ભારત રત્ન’ એનાયત કરાયો હતો.

તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, તેઓ ‘લોકોના રાષ્ટ્રપતિ‘ તરીકે ઓળખાતા. તેમના કાર્યકાળના અંતે, તેમણે બીજી ટર્મની ઇચ્છા પણ વ્યક્ત કરી, પરંતુ રાજકીય પક્ષોમાં અભિપ્રાય ન હોવાના કારણે, તેમણે આ વિચાર છોડી દીધો

૧૨ મા રાષ્ટ્રપતિ પ્રતિભા પાટિલના કાર્યકાળના અંતે, તેમનું નામ આગામી સંભવિત રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ફરી એકવાર ચર્ચામાં આવ્યું હતું, પરંતુ સહમતિના અભાવને કારણે તેમણે તેમની ઉમેદવારીનો ખ્યાલ છોડી દીધો હતો.

ડૉ. એ પી જે અબ્દુલ કલામનો રાષ્ટ્ર૫તિ ૫દ ૫છીનો સમય:-

રાષ્ટ્રપતિ પદ પરથી નિવૃત્તિ લીધા પછી, ડૉ. અબ્દુલ કલામ અધ્યાપન, લેખન, માર્ગદર્શન અને સંશોધન જેવા કામમાં રોકાયેલા હતા અને ભારતીય પ્રબંઘન સંસ્થાન, શિલ્લોંગ, ભારતીય મેનેજમેન્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અમદાવાદ, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ મેનેજમેન્ટ, ઇન્દોર, વગેરે જેવી મુલાકાતી સંસ્થાઓમાં વિજિટીંગ પ્રોફેસર તરીકે સંકળાયેલા હતા. આ ઉપરાંત, તે બેંગ્લોરના ભારતીય વિજ્ઞાન સંસ્થાનના ફેલો, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટીટયુટ ઓફ સ્પેસ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી તિરુવનંતપુરમના અઘ્યક્ષ તથા અન્ના યુનિવર્સિટી, ચેન્નાઈ, એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગના પ્રોફેસર ૫ણ રહી ચુકેલ હતા.

ડૉ. અબ્દુલ કલામ હંમેશા દેશના યુવાનો અને તેમનુ ભવિષ્ય ઉજવણ કરવા વિશે વાત કરતા હતા. આ જ કારણે તેમણે દેશના યુવાનો માટે “વોટ કેન આઇ ગીવ(What Can I Give)” ૫હેલની શરૂઆત કરી હતી જેનો મૂખય ઉદ્દેશ દેશમાંથી ભ્રષ્ટાચારની સફાઇ કરવાનો છે. દેશના યુવાનોમાં તેમની લોકપ્રિયતા કારણે જ તેમજે 2 વખત (2003 અને 2004)માં ‘એમ.ટી.વી. યુથ આઇકન ઓફ ઘ ઇયર એવોર્ડ થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.

વર્ષ ૨૦૧૧ માં જોવા મળેલ હિન્દી ફિલ્મ ‘આઈ એમ કલામ’ તેના જીવન આઘારિત છે.

ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ દ્વારા લિખિત મુખ્ય પુસ્તકો:- 

ડૉ. અબ્દુલ કલામ “ઇન્ડિયા 2020: એ વિઝન ફોર ન્યૂ મિલેનિયમ,” વિંગ્સ ઓફ ફાયર, “ધ લ્યુમિનિયસ સ્પાર્ક્સ: એ બાયોગ્રાફી ઇન વર્સેસ એન્ડ કલર્સ” સહિતના અનેક નિર્દેશાત્મક અને પ્રેરણાત્મક પુસ્તકોના લેખક અને સહ-લેખક હતા.

આ ઉ૫રાંત તેમણે ઇન્ડીયા: એ વિઝન ઓફ ઇન્ડિયન યુથ (ભારત: ભારતીય યુવાનોનું દ્રષ્ટિકોણ), યુ આર બર્ન ટુ બલોસમ, ઇગ્નેસ્ડ માઇન્ડ્સ: અનલિશિંગ ઘ પાવર ઇન ઇન્ડિયા, ગાઇડિંગ સોલ્સ, ઇન્સ્પાયરિંગ થોર્ટસ(પ્રેરણાત્મક વિચારો), “ટર્નીંગ પોઇન્ટ્સ: એ જર્ની વિથ ચેલેન્જિસ,” ટ્રાન્સેડેન્સ માય સ્પિરિચુઅલ એકસપીરિયંસ, “બિયોન્ડ 2020: એ વિઝન ફોર ટુમોરો ઇન્ડીયા અને કેટલાક અન્ય પુસ્તકો ૫ણ લખ્યા છે.

ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ ને મળેલ પુરસ્કાર અને સમ્માન :-

1. દેશ અને સમાજ માટે કરેલા તેમના કામ બદલ ડૉ. અબ્દુલ કલામને ઘણા પુરસ્કારોથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આશરે 40 યુનિવર્સિટીઓએ તેમને માનદ ડીરેકટર એનાયત કર્યા અને ભારત સરકારે તેમને પદ્મ ભૂષણ, પદ્મવિભૂષણ અને ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન ભારત રત્નથી સન્માનિત કર્યા.
2. ભારત સરકાર દ્વારા 1997 માં તેમને ation રાષ્ટ્રીય એકતા માટે ઇન્દિરા ગાંધી એવોર્ડથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
3. તેમને વીર સાવરકર એવોર્ડ ૫ણ મળ્યો હતો.
4. સને. 2000 માં, તેમને અલ્વારસ રિસર્ચ સેન્ટર દ્વારા ‘રામાનુજન એવોર્ડ’ એનાયત કરાયો હતો.
5. સને. 2007 માં, તેને રોયલ સોસાયટી તરફથી ‘કિંગ ચાર્લ્સ II મેડલ‘ મળ્યો.
6. યુ.એસ.એ. ના એ.એસ.એમ.ઇ. ફાઉન્ડેશન દ્વારા ડૉ. કલામને હૂવર મેડલ અપાયો હતો..
7. સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ ડૉ. કલામનો 79 મો જન્મદિવસ વિશ્વ વિદ્યાર્થી દિવસ તરીકે માન્યતા આપી હતી.
8. 2003 અને 2006 માં, તેઓ વર્ષના આઇકન એમટીવી યુથ આઇકન માટે નામાંકિત થયા.
9. આ ઉ૫રાંત ૫ણ તેઓને અન્ય ઘણા બઘા એવોર્ડ અને પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.

abdul kalam in gujarati

ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામનું મૃત્યુ:- 

ડૉ.કલામ 27 જુલાઇ 2015 ના રોજ “ક્ર્રિ્રિયેટીંગ અ લિવેબલ પ્લેનેટ અર્થ” વિષય પર પ્રવચન આપવા આઈઆઈએમ શિલોંગ ગયા હતા, જ્યારે તેઓ સીડીઓ ચઢી રહયા હતા તે વખતે તેમણે થોડી અગવડતા વ્યક્ત કરી હતી, પરંતુ તેમણે તેને ગણકાર્યા વગર સભાગૃહ તરફ પ્રયાણ કર્યું હતું. વ્યાખ્યાનમાં માત્ર પાંચ જ મિનિટ વ્યાખ્યાન આપ્યા ૫છી લગભવ સવારે ૬.૩૫ કલાકે તેઓ અચાનક વ્યાખયાન કક્ષમાં જ ઢળી ૫ડયા હતા. ગંભીર હાલતમાં તેમને ‘બેથની હોસ્પિટલ’ લઈ જવામાં આવ્યા હતા. તેમને ઇન્ટેન્સિવ કેર યુનિટમાં મૂકવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેની હાલત ખરાબ હતી. સવારે ૭: ૪૫ વાગ્યે, હૃદય હુમલાથી તેને મૃત જાહેર કરાયા હતા. ભારતની સાથે આખુ વિશ્વ એક મહાન વેજ્ઞાનિક ગુમાવવાના કારણે શોકમગ્ન બની ગયુ હતુ.

ડૉ.એ.પી.જે.અબ્દુલ કલામ વિશે રસપ્રદ તથ્યો

1. રાષ્ટ્રપતિ તરીકેના કાર્યકાળ સહિત લોકસેવામાં લગભગ પાંચ દાયકા ગાળનારા એક વ્યક્તિ કે જેની પાસે  કોઈ પ્રોપર્ટી, ટીવી, ફ્રિજ, કાર, એસી નહોતી, પરંતુ તેમની પાસે લગભગ 2500 પુસ્તકો, છ શર્ટ્સ, જૂતાની જોડી, એક કાંડા ઘડિયાળ, ચાર ટ્રાઉઝર અને ત્રણ સુટ હતાં.
2. તેમણે પુસ્તકો સિવાય કોઈની કોઈ ભેટ સ્વીકારી નહીં.
3. દેશની અંદર અથવા બહાર આપવામાં આવતા પ્રવચનો માટે તેમણે ક્યારેય કોઈ ફી લીધી ન હતી.
4. ટેક્નોલોજી પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ કોઈ રહસ્ય નથી. તેમણે મુખ્યત્વે રેડિયો દ્વારા દેશ વિદેશમાં થતી તમામ નવીનતમ ઘટનાઓ પર નજર રાખી હતી.
5. તેઓ શાકાહારી હતા અને જે પીરસવામાં આવે તેનાથી તે ખુશ રહેતા હતા.
6. તેઓ પવિત્ર આત્મા હતા. તેઓ કયારેય ૫ણ તેમની સવારની પ્રાર્થના કરવાનું કદી ભૂલ્યું નહીં.
7. તેમના કાર્ય વચ્ચે ધર્મ ક્યારેય આવ્યો ન હતો, અને તે બધા ધર્મોનો આદર કરતો હતા.
8. તેમણે ક્યારેય તેમની વસીયત નહોતી લખી. જો કે, જે બાકી હતું તે તેના મોટા ભાઈ અને પૌત્રને આપવાનું હતું.
9. તેમની આત્મકથા “વિંગ્સ ઓફ ફાયર” શરૂઆતમાં અંગ્રેજીમાં પ્રકાશિત થઈ હતી, પરંતુ તે ચિની અને ફ્રેન્ચ સહિત તેર ભાષાઓમાં અનુવાદિત થઈ છે.
10. 2011 માં નીલા માધબ પાંડાએ કલામના જીવન પર આધારિત ફિલ્મનું નિર્દેશન કર્યું હતું, જેનું નામ હતું “આઇ એમ કલામ (હું છું કલામ)”
11. ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્ર તેમના પ્રિય વિષયો હતા.

ડૉ.એ.પી.જે.અબ્દુલ કલામનો દ્રષ્ટિકોણ :-

જીવન પ્રત્યે કલામજીનો દૃષ્ટિકોણ ખૂબ જ ઉદાર રહ્યો છે. એ માનવતાવાદી ધર્મનો  સાચો દાખલો છે.  સારો માનવી કેવો હોય તે કલામનું જીવન દર્શાવે છે. તેઓ કહે છે- “આ દુનિયામાં કેટલાક લોકો છે, જેઓ દુનિયા સાથે સુમેળમાં રહેવા માટે પોતાને તેને અનુરૂ૫ બનાવી દે છે, પરંતુ કેટલાક એવા પણ છે જે દુનિયાને પોતાને અનુરૂપ બનાવવા માટે રોકાયેલા છે.”

વિશ્વમાં બધી પ્રગતિ બીજા નંબરના પ્રકારના લોકો પર આધારિત છે. આ દુનિયામાં બુઘિમાન એ જ છે જે પોતાને જાણે છે. નિષ્ફળતા સફળતા તરફ દોરી જાય છે. મુશ્કેલીઓ આ૫ણને આગળ વધારવા માટે ચુનોતી(પડકાર) આપે છે. “

તેઓ માનતા હતા કે દરેક માનવીએ સામાજિક અસમાનતા અને કોમવાદના ઝેરથી દૂર રહેવું જોઈએ. દરેક વ્યક્તિની અંદર એક વિશિષ્ટ વ્યક્તિત્વ છુપાયેલું હોય છે, તેની શોધ કરવી જ જોઇએ. ભગવાને  દરેક વ્યક્તિને કેટલાક સર્જનાત્મક કાર્ય કરવા માટે જ આ ૫ૃથ્વી ૫ર  મોકલ્યા છે.

અબ્દુલ કલામ નો સંદેશ:-

“હે ભારતના નવયુવકો જો સ્વપ્ન નહી હોય, તો ક્રાંન્તિકારી વિચાર નહિ આવે અને વિચાર નહી આવે તો કર્મ સામે નહી આવે. જેથે હે અભિભાવકો(માતા-પિતા)!  હે શિક્ષકો! બાળકોને સ્વપ્ન જોવા માટેની અનુમતિ  આ૫ો. સ્વપ્નો ૫ર જ સફળતા ટકેલી છે.”  કલામ સાહેબનો આ૫ણા માટે શુ સંદેશ છે તે જાણવા માટે અમારો આ લેખ જરૂર વાંચો.

આ ૫ણ વાંચો:-

મને આશા છે કે અમારો ડૉ.એ.પી.જે.અબ્દુલ કલામના જીવનચરિત્ર વિશેનો આ લેખ આપને જરૂર પસંદ આવ્યો હશે. મારી હંમેશા એ કોશિશ રહેશે કે હું મારા વાચકોને ભારત અને વિશ્વના મહાન વ્યકિતઓના જીવનચરિત્ર વિશે ગુજરાતીમાં સંપૂર્ણ માહિતી આપી શકું જેથી તમને તેમાંથી પ્રેરણા મળે તેમજ કોઈ અન્ય સાઇટ કે અન્ય કોઇ લેખનુ વાંચન ના કરવું પડે. એના કારણે તમારા સમયની પણ બચત થશે અને એક જ જગ્યાએથી તમને સંપૂર્ણ ઇન્ફોર્મેશન મળી જશે. જો તમને આ લેખ વિશે કોઈપણ સમસ્યા કે પ્રશ્નો હોય તો તેના વિશે કોમેન્ટ કરી શકો છો, હું એનો પ્રત્યુત્તર આપવા ચોકકસ પ્રયત્ન કરીશ.

જો તમને આ લેખ દ્વારા કંઈક શીખવા મળ્યું હોય અને અમારો લેખ ગમ્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે સોશિયલ મીડિયાના માઘ્યમો જેવા કે ફેસબુક, ટ્વિટર, whatsapp વિગેરેમાં અવશ્ય શેર કરજો.