મેજર ધ્યાનચંદ, મહાન ભારતીય હોકી ખેલાડી, ભારત માટે હોકી રમનારા સર્વકાલીન શ્રેષ્ઠ ખેલાડીઓમાંના એક ગણાય છે.
બીજા વિશ્વયુદ્ધ પહેલાના વર્ષોમાં હોકીની રમતમાં પ્રભુત્વ જમાવનાર ભારતીય હોકી ટીમના સ્ટાર ખેલાડી ધ્યાનચંદ મહત્વના ખેલાડી હતા. જેણે ભારતને 1928, 1932 અને 1936માં ઓલિમ્પિક ગેમ્સમાં સતત ત્રણ ગોલ્ડ મેડલ જીતાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.
Contents
મેજર ધ્યાનચંદનો જીવનપરિચયઃ
| નામ | ધ્યાનચંદ સિંહ |
| ઉપનામ (Nick Name) | વિઝાર્ડ, હોકીના જાદુગર |
| જન્મ તારીખ (Date of Birth) | 29 ઓગસ્ટ 1905 |
| જન્મ સ્થળ (Birth Place) | અલ્હાબાદ, ઉત્તર પ્રદેશ, ભારત |
| મરણ તારીખઃ | 3 ડિસેમ્બર 1979ના રોજ 74 વર્ષની વયે અવસાન થયું |
| જાતિ | પુરુષ |
| રાશિચક્ર (Zodiac sign) | કન્યા રાશિ |
| વ્યવસાય | હોકી ખેલાડી, આર્મી ઓફિસર |
| રાષ્ટ્રીયતા | ભારતીય |
| ધર્મ | હિન્દુ |
| હોમ ટાઉન/રાજ્ય | ઝાંસી, ઉત્તર પ્રદેશ, ભારત |
| શાળા | વિક્ટોરિયા કોલેજ, ગ્વાલિયર |
| કોલેજ | નથી જાણ્યું |
| શૈક્ષણિક લાયકાત | નથી જાણ્યું |
| શોખ | વાંચન, હોકી, ચેસ રમવું |
| વૈવાહિક સ્થિતિ | વિવાહિત |
| નેટ વર્થ | નથી જાણ્યું |
પ્રારંભિક જીવન અને શિક્ષણઃ
ધ્યાનચંદનો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના અલ્હાબાદમાં એક રાજપૂત પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા, સોમેશ્વર સિંહ, બ્રિટિશ ભારતીય સેનામાં સુબેદાર હતા અને એક શોખ તરીકે હોકી રમતા હતા. ધ્યાનચંદને બે ભાઈઓ હતા, મૂળ સિંહ અને રૂપ સિંહ, જેઓ પણ હોકીના ખેલાડી હતા. તેમણે તેમનું પ્રારંભિક શિક્ષણ ગ્વાલિયરની વિક્ટોરિયા કોલેજમાં મેળવ્યું, જ્યાં તેમણે હોકીમાં તેમની રુચિ વિકસાવી. તેઓ 16 વર્ષની ઉંમરે આર્મીમાં જોડાયા હતા અને વિવિધ સ્થળોએ પોસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમણે તેમના ફાજલ સમયમાં હોકીની પ્રેક્ટિસ કરી હતી. તેની અસાધારણ કુશળતા માટે તેના ઉપરી અધિકારીઓ દ્વારા તેની નોંધ લેવામાં આવી હતી અને આર્મી હોકી ટીમ માટે તેની પસંદગી કરવામાં આવી હતી.
કૌટુંબિક વિગતો:
| પિતાનું નામ | સોમેશ્વર સિંહ (બ્રિટિશ ઈન્ડિયન આર્મીમાં સુબેદાર) |
| માતાનું નામ | શારદા સિંહ |
| ભાઈ(ઓ) | મૂળ સિંહ, રૂપ સિંહ (બંને હોકી ખેલાડી) |
| બહેન(ઓ) | કોઈ નહિ |
| પત્નીનું નામ | જાનકી દેવી |
| બાળકો | બ્રિજમોહન સિંહ, સોહન સિંહ, રાજકુમાર, અશોક કુમાર, ઉમેશ કુમાર, દેવેન્દ્ર સિંહ અને વીરેન્દ્ર સિંહ |
કારકિર્દી હાઇલાઇટ:
ધ્યાનચંદને સર્વકાલીન મહાન હોકી ખેલાડીઓમાંના એક અને ભારતના રાષ્ટ્રીય નાયક તરીકે વ્યાપકપણે ગણવામાં આવે છે. તેઓ 1926 થી 1948 દરમિયાન ભારતીય રાષ્ટ્રીય ટીમ માટે રમ્યા હતા અને 1928, 1932 અને 1936 માં ત્રણ ઓલિમ્પિક સુવર્ણ ચંદ્રકો જીત્યા હતા. તેમણે તેમની આંતરરાષ્ટ્રીય કારકિર્દીમાં 400 થી વધુ ગોલ કર્યા હતા અને તેમની અસાધારણ બોલ નિયંત્રણ, ડ્રિબલિંગ અને સ્કોરિંગ ક્ષમતાઓ માટે જાણીતા હતા.
રમતમાં તેમની નિપુણતા માટે તેને “ધ વિઝાર્ડ” અને “ધ મેજિશિયન” તરીકે ઉપનામ આપવામાં આવ્યું હતું. તેણે 1936ના બર્લિન ઓલિમ્પિકમાં ભારતીય ટીમનું નેતૃત્વ કર્યું, જ્યાં તેણે જર્મની સામે ફાઇનલમાં હેટ્રિક નોંધાવી અને ભારતને 8-1થી જીત અપાવી. તેને એડોલ્ફ હિટલર દ્વારા જર્મન નાગરિકતા અને જર્મન આર્મીમાં ઉચ્ચ પદની પણ ઓફર કરવામાં આવી હતી, જે તેણે નકારી કાઢી હતી. તેઓ મેજર તરીકે 1956માં આર્મીમાંથી નિવૃત્ત થયા હતા અને 1956માં તેમને ભારતના ત્રીજા-સૌથી ઉચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર પદ્મ ભૂષણથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે થોડા સમય માટે ભારતીય હોકી ટીમના કોચિંગ પણ કર્યા હતા અને ભારતમાં રમતને પ્રોત્સાહન આપવામાં સામેલ હતા. 1979 માં લીવર કેન્સરથી તેમનું અવસાન થયું અને સંપૂર્ણ લશ્કરી સન્માન સાથે અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા. તેમનો જન્મદિવસ, 29 ઓગસ્ટ, ભારતમાં રાષ્ટ્રીય રમત દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
શારીરીક દેખાવ:
| Field | Information |
|---|---|
| ઊંચાઈ (આશરે) | 173 સે.મી |
| વજન (અંદાજે) | 65 કિગ્રા |
| વાળનો રંગ | કાળો |
| આંખનો કલર | કાળો |
| ફિગર સાઈઝ | સ્લિમ |
મનપસંદ વસ્તુઓ
| Field | Information |
|---|---|
| મનપસંદ રંગ | સફેદ |
| મનપસંદ રમત | હોકી |
| મનપસંદ ખોરાક | ભારતીય ભોજન |
| મનપસંદ પોશાક | આર્મી યુનિફોર્મ, કુર્તા-પાયજામા |
| મનપસંદ વસ્તુઓ | હોકી રમવી, વાંચવું, ચેસ રમવું |
ખાસ વાંચોઃ
હું આશા રાખું છું કે તમને અમારો મેજર ધ્યાનચંદ નો જીવનપરિચય (Major Dhyan Chand Biography In Gujarati) વિશેનો લેખ ખૂબ જ ગમ્યો હશે. અમે આવા મહાન વ્યક્તિઓનાં જીવન વિશે રોચક માહિતી એમનાં જીવનચરિત્રો દ્વારા અમારા બ્લોગ પર પ્રકાશિત કરતાં રહીશું. જો તમને ખરેખર કંઈક નવું જાણવા મળ્યું હોય અને આ લેખ ઉપયોગી બન્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે share કરવાનું ભૂલશો નહીં. તમારી એક like, comment અને share અમને વધુ લખવાની અને તમને અવનવી માહિતી પૂરી પાડવા માટે પ્રેરકબળ આપે છે.