મહાશિવરાત્રી એ ભગવાન શિવની ઉપાસનાનો સૌથી વિશેષ અને સૌથી મોટો દિવસ છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી 18 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ છે. આ દિવસે શિવભક્તો ઉપવાસ કરીને શિવની આરાધના કરશે.
મહાશિવરાત્રી હિન્દુઓનો ધાર્મિક તહેવાર છે. ફાગણ માસમાં કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીના દિવસે મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી 18 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે શિવભક્તો ઉપવાસ રાખે છે અને ખાસ કરીને ભગવાન શિવની પૂજા કરે છે. મહાશિવરાત્રી નો મહિમા અનેરો છે. ચાલો જાણીએ મહાશિવરાત્રી તહેવાર ભોળાનાથ વિશે મહત્વપુર્ણ બાબતો.
Contents
શિવનું અસ્તિત્વ શૂન્યથી પર છે.
હજારો વર્ષોથી વિજ્ઞાન ‘શિવ’ના અસ્તિત્વને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. જ્યારે ભૌતિકતાની આસક્તિ સમાપ્ત થાય છે અને એવી સ્થિતિ આવે છે કે ઇન્દ્રિયો પણ નકામા થઈ જાય છે, તે સ્થિતિમાં શૂન્યનું સ્વરૂપ લે છે અને જ્યારે શૂન્ય પણ અવિદ્યમાન થઈ જાય છે ત્યારે ત્યાં શિવ દેખાય છે. શિવ એટલે શૂન્યની પાર. જ્યારે વ્યક્તિ ભૌતિક જીવનનો ત્યાગ કરે છે અને સાચા હૃદયથી ધ્યાન કરે છે, ત્યારે શિવની પ્રાપ્તિ થાય છે. મહાશિવરાત્રી એ સમાન અનન્ય અને અલૌકિક શિવના મહાન સ્વરૂપને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવાનો તહેવાર છે.
મહાશિવરાત્રીના દિવસે વિવિધ રીતે ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં આવે અને શીવલીંગ પર જળથી અભિષેક કરવામાં આવે છે. શિવલીંગ પર પવિત્ર વસ્તુઓથી બિલ્વપત્ર, ભાંગ, ધતુરા, અબીર, ગુલાલ, બેર, ઉંબી વગેરે ચઢાવવામાં આવે છે. ભગવાન શિવને ગાંજો ખૂબ જ પ્રિય છે. લોકો તેમને ગાંજો પણ ચઢાવે છે. દિવસભર ઉપવાસ કર્યા પછી, પૂજા કર્યા પછી, સાંજે ફળો આરોગવામાં આવે છે.
ખાસ વાંચોઃ જાણો મહાશિવરાત્રીનો ઇતિહાસ અને કથા
શિવરાત્રીને ભગવાન શિવની પૂજા કરવાનો સૌથી મોટો દિવસ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે જો તમે આ દિવસે ભોળાનાથને પ્રસન્ન કરી લો તો તમારા બધા કાર્યો સફળ થાય છે અને ઘરમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ આવે છે. તમામ દુઃખો દુર થાય છે. ભોળાનાથના ભક્તો શિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવની અનેક રીતે પ્રાર્થના કરે છે. શિવને પ્રસન્ન કરવા માટે,મંદીરોમાં ભક્તોનો ધસારો હોય છે, દરેક વ્યક્તિ બીલીપત્ર અને પાણી અર્પણ કરીને શિવનો મહિમા ગાય છે.
મહાશિવરાત્રી સંબંધિત માન્યતાઓ
- મહાશિવરાત્રી વિશે ભગવાન શિવને લઇને અનેક માન્યતાઓ પ્રચલિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શંકરે આ દિવસે મધ્યરાત્રિએ બ્રહ્માના રુદ્ર સ્વરૂપમાં અવતાર લીધો હતો.
- એક માન્યતા એવી પણ છે કે આ દિવસે ભગવાન શિવે તાંડવ કર્યા પછી તેમની ત્રીજી આંખ ખોલી હતી અને આ આંખની જ્યોતથી બ્રહ્માંડનો અંત કર્યો હતો.
- તો વળી અમુક લોકો આ દિવસે ભગવાન શિવના વિવાહ થયા હોવાનું માને છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ શુભ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના વિવાહ થયા હતા.
મહાશિવરાત્રી કેમ ખાસ છે
દરેક મહિનામાં શિવરાત્રિ હોય છે, પરંતુ ફાગણ મહિનાની કૃષ્ણ ચતુર્દશી પર આવતી આ શિવરાત્રીનું વિશેષ મહત્વ છે, તેથી તેને મહાશિવરાત્રી કહેવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં મહાશિવરાત્રી એ ભગવાન ભોળાનાથની પૂજાનો તહેવાર છે. આ દિવસે લોકો મહાદેવની પૂજા-અર્ચના કરે છે અને તેમની પાસેથી આશીર્વાદ મેળવે છે. આ દિવસે, શિવ મંદિરોમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તોની ભીડ જામે છે.
Mahashivratri 2025: મહાદેવનો મહિમા અને મહાશિવરાત્રીનું મહત્વ
📅 મહાશિવરાત્રી 2025 ક્યારે છે?
2025 માં મહાશિવરાત્રી 26 ફેબ્રુઆરી, બુધવારના રોજ ઉજવાશે. આ રાત્રિ ભક્તો માટે ભગવાન શંકરને શ્રદ્ધા પૂર્વક સ્મરણ કરવાની પાવન તિથિ છે.
🌌 મહાશિવરાત્રીનો મહિમા
મહાશિવરાત્રી એ ભગવાન શિવના મહિમાનું પાવન ઉજવણીપર્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ રાત્રે ભગવાન શિવ લિંગરૂપે પ્રકાશના અનંત સ્તંભ તરીકે અવતર્યા હતા અને યોગી અવસ્થામાં વિલીન થયા હતા. કેટલાક દંતકથાઓ પ્રમાણે, એ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીનો વિવાહ પણ થયો હતો.
🕉️ શંકરનો દૈવી સ્વરૂપ અને મહિમા
1. જટામાં વહેતી ગંગા:
ભગવાન શિવની જટામાંથી ગંગાજી વહે છે. ધારે છે કે ગંગાનું પવિત્ર પ્રવાહ પૃથ્વી પર ધીમે ધીમે ઉતારવા માટે ભગવાન શિવે તેને પોતાની જટામાં રોકી હતી. આ દર્શાવે છે કે ભગવાન શિવ અધભૂત ધૈર્ય અને સંયમના સ્વરૂપ છે.
2. માથા પર ચંદ્ર:
શિવજીના મસ્તક પર ચંદ્ર અર્ધચંદ્ર તરીકે શોભે છે. તે શાંતતા અને કાળના નિયંત્રણના સંકેતરૂપ છે. ચંદ્રનો નિયમિત ઘટાડો અને વધારો જીવનના ચક્રને દર્શાવે છે, અને શિવ તેના ઉપર છે.
3. ત્રિશુલ (ત્રિશૂળ):
શિવજીના હાથમાં ત્રિશુલ હોય છે, જે ત્રણ ગુણો – સત્ત્વ, રજ અને તમ – તથા ભૂતકાળ, વર્તમાન અને ભવિષ્યના નિયંત્રણનો પ્રતિક છે. તે બતાવે છે કે ભગવાન શિવ તમામ તત્વોને સંતુલિત રાખે છે.
4. નગ્ન ભસ્મસ્નાનિત સ્વરૂપ:
ભગવાન શિવ ભસ્મ (રાખ) ધારણ કરે છે – જે વૈરાગ્ય, નાશવંતપણું અને અંતિમ સત્યનું પ્રતિક છે.
🛕 મહાશિવરાત્રીના દિવસના મુખ્ય ઉપાય અને પર્વ ઉજવણી
-
રાત્રિ જાગરણ (જયરાત): શિવમંદિરોમાં ભક્તો રાત્રિભર ભજન-કિર્તન કરે છે.
-
શિવલિંગ પર અભિષેક: પાણી, દુધ, મધ, ઘી અને બીલપત્રથી શિવલિંગનો અભિષેક કરવો ખૂબ પુણ્યદાયક માનવામાં આવે છે.
-
ઉપવાસ: ભક્તો આ દિવસે ઉપવાસ રાખે છે અને ભગવાન શિવનું ધ્યાન કરે છે.
-
‘ઓમ નમઃ શિવાય’ જાપ: આ પાવન મંત્રનું ઉચારણ ભક્તિપૂર્વક કરવાથી માનસિક શાંતિ અને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ થાય છે.
🔱 શિવ મહિમાનો સાર
-
ભગવાન શંકર “વિનાશક” હોવા છતાં કરૂણામય છે.
-
તેમણે વિશ્વ માટે હલાહલ પીતું હતું – એ તારક પણ છે અને સંહારક પણ.
-
તેઓ ભક્તના હૃદયમાં તરત સ્થાયી થાય છે, ભક્તિ માત્રપૂર્વક સ્મરણથી પ્રસન્ન થાય છે.
મહાશિવરાત્રી એ માત્ર તહેવાર નથી, પણ આત્મશોધન અને ભગવાન સાથે એકત્વની રાત્રિ છે.
શિવ શિવ શંભૂ હર હર મહાદેવ!
શું તમે શિવ મહિમા પર કોઈ ખાસ સ્ટોરી કે બ્લોગ લખવા માંગો છો? હું મદદ કરી શકું છું લેખન માટે.